چگونه ثبت اختراع کنیم ؟
جوانه کریمی
دانشجوی ارشد رشته علوم و صنایع غذایی گرایش کنترل کیفی و بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی شهید صدوقی یزد
چه نکاتی را هنگام ثبت اختراع باید توجه کنم ؟
- اگه خیلی وقته که میخوای ایده ی توی ذهنتو ثبت کنی ولی راه حلشو نمیدونی مطلب پایین رو تا اخر بخون….!
نگارش شرح اختراع
در ابتدا توضیحی داشته باشیم روی مبحث مالکیت فکری….!
مالکیت فکری چیست : یکسری دارایی های فکری که قابلیت انحصار دارد و با ثبت این دارایی ها یا حتی روش های حفاظتی دیگری غیر از ثبت بتوان از این دارایی ها محافظت کرد و ارزش ایجاد کرد. این کسب منفعت یا ایجاد ارزش از طریق انحصاری بوجود می آید که ماحصل این فرایند ثبت یا اقداماتی است که برای تثبیت مالکیت روی یک دارایی فکری انجام شده است.
دارایی فکری انواع و اقسامی دارد که با عنوان مالکیت فکری شناخته می شوند :
علامت تجاری، طراحی صنعتی، اسرار تجاری
که البته، هر کدام از اینها تعریف، شرایط احراز، و نحوه حفاظت متفاوتی دارند.
چرا دارایی فکری باید ثبت شوند؟
۱.ایجاد حصار برای ممانعت از ورود و کپی دیگران روی آن کار.
۲.پیشگیری از نقض ( در واقع ارزش آفرینی کار شما منوط به این است که از هر گونه نقض پیشگیری شود )
۳.خاصیت دفاعی بودن قوانین مالکیت فکری
نکته : فرایندی که باید طی شود تا یک مالکیت فکری ثبت شود و شرایط احرازی که تعیین کردند باعث می شود یکسری مرزهایی بین کاری که ما انجام دادیم و کاری که بقیه قبلا انجام دادند. (نباید به دارایی اشخاص دیگر آسیب وارد شود)
فرق ثبت اختراع با پتنت چیست؟
این دو مورد از نظر معنایی متفاوت اند. در واقع پتنت گواهی ثبت اختراع است ولی اختراع، هر فرایند، ماشین، محصول، ترکیب یا مواد ( شیمیایی، فیزیکی، بایووژیکی) می تواند باشد. پتنت وقتی معنا پیدا می کند که اختراعی که بوجود آمده در یکی از ادارات ثبت، ثبت شده باشد و گواهی ثبت اختراع را دریافت کرده باشید. پتنت همان سند حق مالکیت است.
اختراع به خودی خود قابلیت حمایت و حفاظت قانونی را ندارد لذا نمی توان مانعی برای تقلید از آن شد بنابراین اگر پتنت نداشته باشید نمی توانید جلوی آن را بگیرید. پس اینجا داشتن پتنت است که میتواند مانند حصار عمل کند و مانع دیگران می شود. پتنت اینطور نیست که بتوانید در جاهای مختلف ازش استفاده کنید و در اصل پتنت برای یک دوره ی زمانی مشخص و یک محدوده ی جغرافیایی مشخص معنا پیدا می کند و میتواند آن خاصیت انحصاری بودنش را ایجاد می کند. این دوره زمانی مشخص ۲۰ ساله است ( ۲۰ سال از زمان ثبت اظهارنامه ).
در رابطه با محدودیت جغرافیایی مثلا شما در کشور آمریکا ثبت اختراع انجام دادید و پتنت گرفتید و در آنجا به رسمیت شناخته شده است. اما اگر کسی کار شما را توی ترکیه یا ایران یا هر کشور دیگری استفاده کند دیگر شما حق شکایت ندارید چون در آن کشور ثبت نشده است.
چرا اختراعات باید ثبت شوند ؟
۱.مشخص کردن محدوده مالکیت و انحصار این دارایی (مقایسه کار شما با کارهای قبلی)
۲.جلوگیری از استفاده رایگان دیگران
۳.کسب منفعت و سود ناشی از داشتن انحصار (ذاتا به دست نخواهد آمد)
انحصار به تنهایی برای ما سود آور نیست یعنی داشتن پتنت به تنهایی کافی نیست و بالفطره برای ما درآمد زایی نمی کند چون اگر در یک کسب و کاری ( چه خود شما چه شخص دیگر) استفاده نشود فاقد ارزش است.
- جلوگیری از شکایات و شلوغ شدن دادگاه ها
چرا اختراعات باید داوری شوند؟
۱.مشخص کردن مرز انحصار
۲.تعیین حدود مالکیت
۳.جلوگیری از دعاوی حقوق سنگین برای طرفین
اظهارنامه ای که ثبت می شود باید یکسری شرایط را داشته باشد ولی داشتن این شرایط راحت نیست و به نوع نگارش و اطلاعاتی که وارد سند می کنیم وابسته است. نوع نگارش باید به گونه ای باشد که بتواند مرزها را مشخص کند، ویژگی های اصلی را بگوید، ویژگی های نوآورانه را روش تمرکز کند تا در نهایت بتواند آن حفاظتی که در نتیجه ی ثبت اختراع و در نتیجه ی آن گواهی آن ثبت اختراع حاصل می شود را بتواند داشته باشد.
مراحل نوشتن اختراع
1.تعریف اختراع (تعریف درست و استاندارد)
ماده 1 : اختراع نتیجه فکر فرد یا افراد است که برای اولین بار فرآیند یا فرآورده ای خاص را ارائه می دهد و مشکلی را در یک حرفه، فن، فناوری، صنعت و مانند انها حل می نماید.
ماده 2 : اختراعی قابل ثبت است که حاوی ابتکار جدید و دارای کاربرد صنعتی باشد. یعنی در فن یا صنعت قبلی وجود نداشته باشد.
بنابراین در ابتدا باید ببینیم که اختراع فرایند است یا محصول؟ اگر فرآیند است متشكل از مراحل (ساخت و تولید) فرضا شما دارید یک ماده دارویی رو میسازید این ماده ممکنه وجود داشته باشه ولی شما اومدید یک مرحله ای اضافه کردید یا یک روشی را گنجاندین که آن را منحصر به فرد می کند. بنابراین بابد تمییزی قائل بشیم بهترین حالتی وقتی که بتوانید یک اختراعی را به ثبت برسانید که هم محصول باشد هم فرایند یعنی هم محصول جدید باشد هم فرآیند. اما نکته این است که اثبات نقض فرایند سخت است. بنابراین محصول اصولا قوی تر است برای حفاظت ولی بعضی اوقات ما برای اینکه حفاظت را داشته باشیم لازم است که اگر محصول را نمیتوانیم ثبت کنیم چون کاری است که قبلا وجود داشته حداقل این فرایند را جوری ثبت کنیم که علارغم سختیه برای اثبات دارد ولی بهرحال ثبت شده و موقع نقض میشود به آن استناد کرد و اگر محصول باشد متشکل از اجزا و قسمت ها است.
2.جستجو کنید
جستجو در اسناد پتنت، گوگل، یوتیوب، مقالات انجام شود. تا متوجه شویم کار ما با بقیه چه تفاوت هایی دارد؟ این تفاوت ها را مشخص کنید چون برای ما لازم است زمانی که شما میخواهید شرح اختراع بنویسید باید روی تفاوت ها مانور بدهید.
چه مواردی غیر قابل پتنت شدن هستند؟
آیا هر اختراعی قابل پتنت شدن است؟
خیر بعضی موضوعات قابل پتنت شدن نیستند.
چه مواردی غیر قابل پتنت شدن هستند؟
1.کشفیات، نظریات علمی، روش های ریاضی، اثار هنری (کشف با اختراع فرق دارد کشف به طور طبیعی وجود داشته).
2.طرح ها و قواعد یا روش های انجام کار تجاری و سایر فعالیت های ذهنی و اجتماعی ( مثلا روند بیزنس شما).
- روش های تشخیص و معالجه بیماری های انسان یا حیوان ( مثلا تولید یک کیت، یا تشخیص یک اختلال با نبض و از جنس تجربه است نه وسیله) چون جلوی کار بقیه را میگیرد در انحصار یک نفر قرار نمیگیرد.
- منابع ژنتیک و اجزا ژنتیک تشکیل دهنده آنها و همچنین فرایندهای بیولوژیک تولید آنها 5. آنچه قبلا در فنون و صنایع پیش بینی شده 5. اختراعاتی که بهره برداری از آنها خلاف موازین شرعی یا نظم عمومی و اخلاق حسنه است.
امیدوارم که تا اینجای راه مطالب براتون مفید بوده باشه….! راستی نمیخوای نظراتتو راجع مطالب برامون کامنت کنی ؟
دیدگاهتان را بنویسید
برای نوشتن دیدگاه باید وارد بشوید.